Ιστορία:
Το 1983 ο Σύλλογος των Σφακιανών της Αθήνας προκήρυξε διαγωνισμό με θέμα την Ιστορία της Σφάκας. Ο συντάκτης της σελίδας αυτής βραβεύτηκε τότε. Από το διαγωνισμό αυτό υπάρχει το χειρόγραφο το οποίο δακτυλογραφείται και θα είναι on-line προσεχώς.

Το Παλαιό Σχολείο:
Το Παλαιό Σχολείο μας ή όπως το λέμε: "Παλιό Σκολειό" συνδέθηκε με τη ζωή και την παιδεία
του όμορφου χωριού μας για δεκαετίες ολόκληρες.
Από εδώ πέρασαν γενιές και γενιές Σφακιανών .... (Κάντε Κλικ εδώ για περισσότερα)

Το Νέο Σχολείο - το Νηπιαγωγείο:
(Κάντε Κλικ εδώ για περισσότερα)




Πρόσωπα του Παλιού Καιρού

Για οποιαδήποτε διόρθωση επικοινωνήστε με sfakaonline at gmail.com, αλλάξετε το at με το @

Λογοτεχνία - Γλώσσα- Διηγήματα

Στη Σφάκα "μιλιούμε" το ιδίωμα της Ανατολικής Κρήτης του οποίου μιά επιστημονική προσέγγιση γίνεται στο τέλος του Βιβλίου "ΚΡΗΤΩΝ ΙΣΤΟΡΙΕΣ" υπό Ν.Μαστοράκη.
Μπορείτε να κατεβάσετε στον υπολογιστή σας (δωρεάν) το μέρος αυτού του βιβλίου.

28 διηγήματα εμπνευσμένα από τη Σφάκα και τα γύρω χωριά κυκλοφορούν με τον Τίτλο
"ΚΡΗΤΩΝ ΙΣΤΟΡΙΕΣ" υπό Ν.Μαστοράκη. Το βιβλίο υπάρχει σε όλα τα βιβλιοπωλεία, στο Σούπερ Μάρκετ της Ένωσης Σητείας και έχει πουλήσει έως αυτή τη στιγμή 1000 κομμάτια σε όλη την Ελλάδα και στο εξωτερικό. Ετοιμάζεται η Δεύτερη Έκδοση! Επικοινωνήστε με 6986526484 για λεπτομέρειες.

Στο βιβλίο αυτό ο συγγραφέας  μέσα από 28 εκλεκτά διηγήματα ηθογραφεί, ψυχαγωγεί, τέρπει, διδάσκει.  Το βιβλίο συνοδεύεται απο επιστημονική πραγματεία και επίσημη καταγραφή σε μορφή Γραμματικής και Συντακτικού της διαλέκτου της Κρήτης  και στην οποία γράφτηκαν τα αθάνατα έργα της Κρητικής Λογοτεχνίας. Η από αιώνες απομονωμένη γεωγραφικά Κρήτη ακολούθησε τον δικό της γλωσσικό δρόμο τον οποίο χαρακτηρίζουν από τη μια οι παλαιές μορφές της Γραμματικής και οι παλαιές δομές του Συντακτικού που μας παραπέμπουν σε αρχαιότερες μορφές της γλώσσας μας και από την άλλη ο Ψυχαρικός νεωτερισμός στην προφορά και το λεγόμενο φωνηεντισμό. Η σημασία της κρητικής διαλέκτου είναι τεράστια, μια και μπορεί να μας δείξει και να μας διδάξει ζωντανά τους κρίκους  που συνδέουν τη σημερινή νεοελληνική με τη μεσαιωνική και αρχαία ελληνική γλώσσα.
(Στη φωτογραφία εξωφύλλου: ο Φραγκιαδογιώργης παίζει βιολί και ο Νικολής τ'Αλεξαντρή (Ν.Μαστοράκης) τον συνοδεύει με νταούλι. Μόχλος: 4/9/1964)

Μαντινιάδες

Βλέπε: http://worldses.org/crete/sfaka.htm

ή ακόμα
http://worldses.org/crete/mantinades.htm

ΦΡΕΣΙΚΕΣ ΜΑΝΤΙΝΙΑΔΕΣ:
Στο σκηνοσέλι στη στροφή ...(Στέλιος Ζερβάκης)

Τσοι Μαντινιάδες σου θωρώ

4. Άγιος Βασίλειος, στην τοποθεσία "Παλιό Χωριό". 1 Ιανουαρίου. Να σημειωθεί ότι ο ναός αυτός χτίστηκε πάνω στα ερείπεια αρχαιότατου ναού ο οποίος ήταν και ο παλαιός ενοριακός ναός του παλιού χωριού το οποίο κατεστράφη υπό των Αράβων όταν αυτοί κατέκτησαν την Κρήτη.

5. Άγιος Νικόλαος, στο δρόμο προς το Μόχλος, συνοικία "τραβάδι", 6 Δεκεμρίου

6. Άγιος Γεώργιος, στην ομώνυμη τοποθεσία, 23 Απριλίου ή Δευτέρα Πάσχα

7. Αγία Ειρήνη. Κοιμητηριακός Ναός. 5 Μαΐου

8. Άγιοι Σαράντα, στην ομώνυμη τοποθεσία, 9 Μαρτίου

9. Άγιοι Πάντες, στην τοποθεσία "Κλίμα". Κυριακή Αγίων Πάντων

10. Προφήτης Ηλίας. Νέος ναός σχετικά. Είναι στην τοποθεσία Ξερόν Ελίδι, 20 Ιουλίου

11. Άγιος Ανδρέας. Βρίσκεται λίγο πριν το Μόχλος. 30 Νοεμβρίου

Ιδιαίτερα οι Σφακιανοί ευλαβούνται τον Τίμιο Σταυρό (που είναι και Προστάτης του χωριού), τον Άγιο Χαράλαμπο, την Παναγία και τον Άη Γιώργη. Η ζωντανή μας παράδοση έχει τις βαθιές τις ρίζες της και φαίνεται ότι παρά την εξέλιξη και τον τουρισμό, το χωριό διατηρεί ανόθευτα τα ήθη και τα έθιμα του, κάτι που αποδεικνύεται και από την καθολική συμμετοχή μας στις λατρευτικές εκδηλώσεις του Πάσχα, του Δεκαπενταύγουστου, των Χριστουγέννων και των τοπικών πανηγύρεων.
 

Μόχλος
Το φυσικό επίνειο της Σφάκας είναι το Μόχλος. Μέρος παραθαλάσσιο τουριστικό. Παρόλο που στο Μόχλος ζούν και κάποιοι κάτοικοι των διπλανών χωριών, η πλειοψηφία είναι Σφακιανοί (>80%) και οι οποίοι έχουν στα χέρια τους όλη σχεδόν την επιχειρηματική δραστηριότητα (τουριστική και εμπορική) του μέρους. Το Μόχλος συνδέθηκε για πρώτη φορά με οδικό δρόμο με τη Σφάκα στα 1948, δρόμο τον οποίο άνοιξαν οι Σφακιανοί με κασμάδες, αξίνες και φτιάρια. Ηλεκτροδοτήθηκε στα 1980. Ο δρόμος αυτός ασφαλτοστρώθηκε λίγα χρόνια μετά. Το Μόχλος με το αξεπέραστο φυσικό του κάλος και την σπανία του αισθητική ομορφιά αποτελεί το καμάρι της Σφάκας.

Ακολουθούν κάποιες φωτογραφίες από το Μόχλος. Περισσότερες φωτογραφίες εδώ


Αεροφωτογραφία.
Το Μόχλος με το απέναντι νησάκι, τον "Ψύλλο" (στο οποίο έχουν βρεθεί σημαντικότατα μινωϊκά ευρήματα), σχηματίζουν ένα μπογάζι (μπογάζι = πορθμός, λέξη τουρκ.)
"Μέλι και γάλα να γενεί του Μόχλους το μπογάζι,
να το θωρεί η Αγάπη μου να μην αναστενάζει"

"Στου Φραγκιαδογιώργη" ή όπως λέει η ταμπέλα "Τα κοχύλια".
Το πιο ιστορικό ταβερνάκι στο Μόχλος. Από εδώ πέρασαν Υπουργοί (Α.Κουτσόγιωργας),
19/7/1986), Υφυπουργοί (Μ.Χατζηνάκης, Φ. Ιωαννίδης), Βουλευτές, Μητροπολίτες, Καλλιτέχνες (Μ.Λοΐζος, Β.Παπακωνσταντίνου κ.α.). Στην άκρη υπήρχε το παλιό τελωνείο που όμως κάποιοι το κατεδάφισαν πριν από λίγα χρόνια.
Το ταβερνάκι - καφενείο αυτό το είχε ο σπουδαίος βιολάτορας Φραγκιαδογιώργης, το οποίο το είχε από τον παππού του, και ο οποίος Φραγκιαδογιώργης το κληροδότησε στον εγγονό του επίσης Γ. Φραγκιαδάκη.
Στο "κοχύλια" λοιπόν αλλά και στο διπλανό κτίριο του τελωνείου, που δυστυχώς κατεδαφίστηκε, οι μνήμες των μεγαλυτέρων διατηρούν απίθανα γλέντια με το βιολί του Φραγκιαδογιώργη.

Μόχλος από μακρυά
"Του Μόχλους τα συμβόλαια δε γράφουνε μετόχια,
μα γράφουνε απετονιές, ξυλοσουπιές κι απόχια"


Μόχλος από μακρυά



Ανασκαφές στο νησάκι που είναι απέναντι από το Μόχλος (το λεγόμενο Ψύλλος)

Περισσότερες φωτογραφίες του Μόχλους εδώ

Γειτονικά Χωριά:
Θα θέλαμε να υπενθυμίσομε ότι η Σφάκα ευρίσκεται εις το Νομό Λασηθίου (Λασιθίου, Lassithi or Lasithi Prefecture). Τα πλησιέστερα εις αυτήν χωριά είναι: Λάστρος (Lastros), Τουρλωτή (Tourloti), Μυρσίνη (Myrsini) με τα οποία έχει οπτική επαφή. Δυτικότερα από τη Λάστρο (Lastros) είναι το Καβούσι (Kavoussi or Kavousi) και ανατολικότερα είναι τα Μέσα Μουλιανά (Messa Mouliana), Έξω Μουλιανά (Exo Mouliana) και ακόμα πιο ανατολικά το Χαμαίζι (Χαμαίζιον), (Hamezi, Chamezi) και η Σκοπή (Skopi, Scopi)). Αμέσως μετά η πανέμορφη και πολυτραγουδισμένη πρωτεύουσα της Επαρχίας Σητείας, Μητρόπολις του (ας μας επιτραπεί η έκφρασις) Σητειακού Πολιτισμού και Σητειακής Παράδοσης (Metropolis of Sitian Civilization and Sitian Tradition).